Văn hóa Oman

Thuyền Dhow truyền thống, một biểu trưng lâu dài của Oman.[89]

Xét về bề ngoài, Oman chia sẻ nhiều đặc điểm văn hóa với các láng giềng Ả Rập, đặc biệt là các quốc gia trong Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh.[67] Tuy vậy, có các yếu tố quan trọng khiến Oman trở nên độc đáo tại Trung Đông.[67] Điều này bắt nguồn phần nhiều từ địa lý và lịch sử cũng như từ văn hóa và kinh tế.[67] Tính chất tương đối mới và nhân tạo của nhà nước này khiến khó khăn trong việc miêu tả một văn hóa quốc gia;[67] tuy nhiên, tính hỗn tạp văn hóa cao trong biên giới khiến Oman khác biệt so với các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh khác.[67] Tính đa dạng văn hóa của Oman lớn hơn các láng giềng Ả Rập, nhờ bành trướng trong lịch sử đến Duyên hải Swahili và Ấn Độ Dương.[67]

Oman có truyền thống đóng tàu từ xưa, do di chuyển hàng hải giữ vai trò lớn trong năng lực giúp Oman duy trì tiếp xúc với các nền văn minh của thế giới cổ đại. Sur là một trong các thành phố đóng tàu nổi tiếng nhất tại Ấn Độ Dương. Tàu Al Ghanja mất cả năm để hoàn thành, các loại tàu khác của Oman là As Sunbouq và Al Badan.[90]

Dao găm truyền thống khanjar của Oman (khoảng 1924).

Trang phục dân tộc của nam giới tại Oman gồm có dishdasha, một chiếc áo dài đơn giản dài đến mắt cá chân và không cổ, và tay áo dài.[91] Màu trắng là màu thường xuyên nhất của dishdasha, song cũng có thể có các màu khác. Trang trí chính của áo là một kết tua (furakha) được khâu lên đường cổ áo, có thể được ngâm dầu thơm.[92] Bên dưới dishdasha, nam giới mặc một quần trơn, rộng bao quanh cơ thể từ eo. Khác biệt khu vực đáng chú ý nhất trong thiết kế dishdasha là phong cách thêu, thay đổi theo độ tuổi.[91] Trong những dịp chính thức, một áo choàng màu đen hoặc be gọi là bisht có thể mặc bên ngoài dishdasha. Viền thêu trên áo choàng này thường bằng chỉ bạc hoặc vàng và có họa tiết phức tạp.[92]

Nam giới Oman đeo hai loại khăn trùm đầu: Ghutra, một miếng len dệt hoặc vải bông hình vuông một màu, được trang trí với các kiểu hình thêu khác nhau. Kummah là một chiếc mũ đội trong những giờ thư giãn.[91] Một số nam giới cầm một cái gậy gọi là assa, nó có thể nhằm sử dụng thực tiễn hoặc đơn giản là phụ tùng trong các sự kiện chính thức. Nam giới Oman nhìn chung đi dép quai.[92] khanjar (dao găm) tạo thành bộ phận của trang phục dân tộc, nam giới mang theo khanjar trong mọi sự kiện và lễ hội công cộng chính thức.[91] Theo truyền thống, nó được để ở phần thắt lưng. Bao của dạo đa dạng, có loại đơn giản và loại trang trí công phu bằng bạc hoặc vàng.[92] Đây là một biểu trưng cho dòng dõi của nam giới, khí khái và dũng khí của họ. Hình tượng khanjar xuất hiện trên quốc kỳ.[91]

Nữ giới Oman mặc trang phục dân tộc bắt mắt, có các biến thể khu vực khác biệt. Toàn bộ trang phục có màu sắc sinh động và đường thêu đầy khí lực và đồ trang trí. Trong quá khứ, lựa chọn màu phản ánh truyền thống bộ lạc. Trang phục truyền thống của nữ giới Oman gồm một vài loại: kandoorah là một chiếc áo dài có tay áo được trang trí bằng đường thêu tay với nhiều thiết kế. Dishdasha được mặc chung với quần rộng, bó sát ở mắt cá chân, gọi là sirwal. Nữ giới cũng mang khăn choàng trùm đầu thường gọi là lihaf.[93] Ngày nay nữ giới hạn chế mặc trang phục truyền thống trong các dịp đặc biệt, thay vào đó họ mặc một áo choàng đen rộng gọi là abaya theo lựa chọn cá nhân, trong khi tại một số khu vực burqa vẫn còn được đeo, đặc biệt là người Bedouin.[93] Nữ giới đeo hijab, một số người còn che mặt và tay. Sultan cấm chỉ việc che mặt tại các cơ quan công cộng.[89]

Nhà hát nhạc kịch vương thất Muscat

Âm nhạc tại Oman cực kỳ đa dạng do di sản đế quốc của quốc gia này. Có trên 130 thể loại ca khúc và vũ đạo truyền thống khác nhau. Trung tâm Âm nhạc truyền thống Oman được thành lập vào năm 1984 nhằm bảo tồn chúng.[94] Năm 1985, Sultan Qaboos thành lập Dàn nhạc giao hưởng vương thất Oman, một động thái được quy là do tình yêu của ông đối với âm nhạc cổ điển. Thay vì lôi kéo các nhạc sĩ ngoại quốc, ông quyết định thành lập một dàn nhạc gồm những người Oman.[95] Điện ảnh Oman rất nhỏ, chỉ có một bộ phim Oman là Al-Boom (2006) tính đến năm 2007. Oman Arab Cinema Company LLC là chuỗi rạp chiếu bóng đơn lẻ lớn nhất tại Oman. Nó thuộc Jawad Sultan Group of Companies, vốn có lịch sử nhiều thập niên tại Oman.[96]

Đài Truyền hình Vương quốc Oman bắt đầu phát sóng lần đầu tiên từ Muscat vào ngày 17 tháng 11 năm 1974 và riêng rẽ từ Salalah vào ngày 25 tháng 11 năm 1975. Ngày 1 tháng 6 năm 1979, hai đài tại Muscat và Salalah liên kết qua vệ tinh hình thành một dịch vụ phát sóng thống nhất. Nhằm khắc phục các trở ngại tự nhiên do địa hình núi non, một mạng lưới đài truyền dẫn phát sóng trải rộng khắp Oman, tại cả các vùng hẻo lánh.[97] Oman có ít hạn chế về truyền thông độc lập nếu so với các láng giềng Ả Rập Xê Út và Yemen. Phóng viên không biên giới xếp hạng Oman thứ 125/180 về tự do báo chí năm 2016.

Ẩm thực Omani đa dạng và chịu ảnh hưởng từ nhiều nền văn hóa. Người Oman thường ăn bữa chính vào buổi trưa, trong khi bữa tối nhẹ nhàng hơn. Trong thời kỳ Ramadan, bữa tối diễn ra sau khi cầu nguyện Taraweeh, đôi khi muộn đến 11 giờ tối. Tuy nhiên, thời gian bữa tối khác biệt giữa các gia đình. Arsia là một bữa ăn lễ hội gồm có cơm nghiền và thịt. Bữa ăn lễ hội phổ biến khác là shuwa, gồm có thịt nấu kỹ (đôi khi đến 2 ngày) trong lò đất sét kín. Thịt trở nên cực mềm và ngấm gia vụ và thảo mộc trước khi nấu để tạo ra vị rất riêng biệt. Cá cũng thường là món chính, và cá vẩu là một nguyên liệu phổ biến. Mashuai là món ăn gồm cá vẩu nướng nguyên con ăn cùng cơm chanh tây. Bánh mì Rukhal mỏng và tròn, ban đầu được nướng trên lửa của lá cọ. Nó được dùng tại tất cả các bữa, thường là kèm với mật ong Oman trong bữa sáng hoặc bóp vụn trên cà ri trong bữa tối. Gà, cá và thịt cừu được sử dụng thường xuyên trong các món ăn. Halwa là món bánh ngọt tráng miệng rất nổi tiếng, về cơ bản gồm có đường thô nấu với các loại hạt. Có nhiều hương vị khác nhau, phổ biến nhất là halwa đen (nguyên bản) và halwa nghệ tây. Halwa được cho là một biểu trưng của lòng hiếu khách Oman, và theo truyền thống đi kèm với cà phê. Giống như các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh khác, đồ uống có cồn chỉ dành cho người phi Hồi giáo, nó được bản trong nhiều khách sạn và một vài nhà hàng.

Các môn thể thao truyền thống của Oman là đua thuyền dhow, đua ngựa, đua lạc đà, đấu bòchơi chim săn.[98] Bóng đá, bóng rổ, lướt ván và trượt cát nằm trong số các môn thể thao nổi lên nhanh chóng và được phổ biến trong thế hệ trẻ.[98] Oman cùng với tiểu vương quốc Fujairah của UAE là những nơi duy nhất tại Trung Đông có biến thể của đấu bò được tổ chức trong lãnh thổ.[99] Chưa rõ về nguồn gốc môn đấu bò tại Oman, song nhiều cư dân địa phương cho rằng đó là do người Moor gốc Tây Ban Nha đưa đến, người khác cho rằng nó có liên kết với người Bồ Đào Nha, là thế lực đô hộ duyên hải Oman trong nhiều thế kỷ.[100]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Oman http://www.thenational.ae/news/world/middle-east/o... http://www.thenational.ae/thenationalconversation/... http://www.freiland.at/en/menu433/projekte193/ http://www.omanculturaldays.com.au/exhibtion7.html http://wikileaks.ch/cable/2008/03/08MUSCAT174.html http://wikileaks.ch/cable/2008/08/08MUSCAT565.html http://wikileaks.ch/cable/2009/05/09MUSCAT433.html http://www.arabianbusiness.com/oman-s-population-p... http://www.bbc.com/news/world-12598273 http://www.britains-smallwars.com/SAS/JebelAkhdar....